بارها این جمله را شنیده ایم که در تاریخ قضاوت خواهند کرد و دیده ایم که تاریخ به مثابه یک قاضی سخت گیر/قضاوتش درباره جوامع را خیلی روشن و صریح و حتی بعضا کاملا متضاد با قضاوت معاصرین آن رخداد بیان کرده است.یکی از دلایل اینکه تاریخ میتواند قضاوت منصفانه و درستی داشته باشد این است که جزئیات و فرعیات معاصر مشغول کننده گمراهش نمیکند.چشمان خیلی ها از جلوی منظره ها و اتفاقات رد میشود اما تنها یک عکاس زبردست یا نقاش هنرمند است که میتواند از یک محیط شرجی یا از جایی که نور خورشید داغ و سوزان می تابد یا صدای امواج دریاها کر کننده باشد/زیبایی حقیقی آن منظره را برای مردم نمایش دهد.راز مشترک ساختن این تصویر هنرمندانه و آن قضاوت عادلانه در توانایی فرعی-اصلی کردن رخدادهاست.

یکی از راه های قضاوت درباره جامعه/درک تصاویری است که آن جامعه در طول کنش هایش از خود میسازد.این تصاویر همان نشانه ها و نمادهایی هستند که در طول حرکت جامعه بوجود می آیند نمادهای اجتماعی اگر موافق تصویری که افراد از خود سراغ دارند باشند به مثابه آهن ربا/آهن ها را کنار هم جمع میکند.به تعبیر کوهن این نمادها شباهت های جامعه را به تصویر میکشند.شباهت هایی که در جامعه تعلق و وحدت ایجاد میکند.

عکس معروف شهید حججی جدیدترین نماد اجتماعی ساخته شده ما است که جامعه ایرانی را گرد خود جمع کرده است.تصویر حججی یک نماد اتفاقی نیست.

جامعه ایرانی در طول همین چندسال نمادهایی که از خود ساخته است بسیار شبیه به هم بوده است.

نماد پلاسکو همین چندماه پیش بود که ساخته شد و در آن مردم همدردانه و فداکارانه کنار هم جمع شدند.عمل مشترک مردم در حضور پای صندوق های رای در انتخابات هم تصویر مجددانه و مسئولانه همین مردم بود.

تشییع جنازه غواصان چندی قبل تر بود که آحاد مردم را مثل یک دریا کنار هم منسجم ساخت و….

این ها نمادهای تکرارشونده ای است که همه در درون خود یک درون مایه اصلی دارد.البته باید به این هم توجه کرد که این نشانه ها نافی معضلات/آسیب ها و تهدیدات موجود اجتماعی نیست.

نمادهای اجتماعی اگر درست دیده شوند آنقدر پر قدرت هستند که اجازه ندهند آن غبار و حجاب معاصر بودن آن مشکلات فرعی و سختی های زندگی مسیر حرکتی جامعه را منحرف کند.هنوز خیلی نگذشته از میتینگ های انتخاباتی که امثال حججی را تندرو و ضد زندگی مردم خطاب میکردند و امروز عده ای از همان بلندگو به دستان و برچسب زنندگان در حساب های اینستاگرامی و توییتریشان خود را کنار آن شهید میدانند.

جامعه ای که در آن یک دهه هفتادی بتواند نمادش را بسازد و چنان کند که سرداران دیروز و فرماندهان مو سفید امروز برای او به پا خیزند و کلاه خود را به احترامش از سر بردارند مرد و زن ایرانی هر یک به طریقی خود را به آن مجاهد متصل کند و همسرش که خود از زنان نسل نوی انقلاب است خود را دنباله رو حضرت زینب کبری بداند یعنی اینکه توانسته است فرهنگ و ارزش های خود را به نسل بعد منتقل کند که ای به تعبیر پارسونز خود راز بقا و ماندگاری آن جامعه است.

نماد حججی دو تصویر مهم از جامعه ایرانی ارائه داد:

جامعه ایرانی دلبسته به معنویت است

جامعه ایرانی نسل به نسل پایبندی به انقلابش را حفظ کرده است.منظره جامعه ایرانی دل انگیز و جذاب است